Günlük hayatımızda pek çok farklı alanda kullanılan bilgisayarların çalışması için pek çok farklı bileşene ihtiyaç duyulur. Bunlar arasında bilgisayarın işleyişini sağlayan ve etkileyen dosyalar da vardır. Bunlardan biri de csrss exe olup “csrss.exe nedir?” sorusunun yanıtı bilgisayar kullanıcıları tarafından merak edilmektedir.
Csrss nedir? sorusu Csrss.exe, Client/Server Runtime Subsystem (İstemci/Sunucu Çalışma Zamanı Alt Sistemi)’nin kısaltmasıdır şeklinde yanıtlanabilir. Windows NT 3.1 ve sonraki sürümlerinde bulunan Windows NT işletim sistemleri ailesinin önemli bir bileşenidir. Win32 alt sisteminin kullanıcı modu tarafını sağlayarak, işletim sisteminin düzgün çalışması noktasında kritik bir rol üstlenir.
Csrss.exe dosyası ilk olarak 1996 yılında yayımlanan Windows NT 4.0’dan önce pencereleri yönetmek, ekranda bir şeyler çizmek ve diğer benzer işlevleri yerine getirmek gibi grafik sistemi süreçlerinden sorumluyken, daha sonra farklı bir işlev kazanmıştır.
Csrss.exe’nin Başlıca İşlevleri Nelerdir?
Csrss.exe, komut istemi ve PowerShell gibi konsol pencerelerinin oluşturulmasını ve yönetilmesini ele alır. Pencerelerin görünümünü, boyutunu ve davranışını kontrol eder. Aynı zamanda kullanıcı oturumlarının doğrulanmasını ve erişim kontrolünü yönetir. Bu sayede sistemin güvenliğinde kritik bir rol üstlenir.
Csrss.exe, Win32 alt sistemindeki diğer süreçlerin başlatılmasını, sonlandırılmasını ve senkronize edilmesini sağlar. Eski Windows sürümlerinde tüm grafik alt sisteminden sorumlu olan Csrss.exe günümüzde bu işlevlerin çoğu çekirdeğe taşınmış olsa da, hala bazı grafik işlemleriyle ilgilenmektedir. Bunlara ek olarak, Csrss.exe Windows’un düzgün bir şekilde kapatılmasını sağlar, çalışan tüm süreçleri ve açık dosyaları kapatır.
Csrss.exe Silme
Windows işletim sistemi arka planda yüzlerce hizmetin çalıştığı bir programlar bütünü olma özeline sahiptir. Csrss.exe yani İstemci Sunucu Çalışma Zamanı İşlemi de bunlardan biridir. explorer.exe ve svchost.exe kadar bilinmemesine karşın csrss.exe en az bunlar kadar önemli bir servis olduğundan Windows üzerinden silinmesi söz konusu değildir.
Csrss.exe’nin silinmesi söz konusu olsa dahi böyle bir durumda bir program ya da uygulama açılmaya çalışıldığında programın görselleri ekrana yansıtılamazdı. Bu yüzden, Windows işletim sistemi üzerinde bulunan csrss.exe dosyası silinemez.
Windows işletim sisteminde hizmetler ve exe dosyaları silinerek devre dışı bırakılabilmesine karşın, bu durum Windows’un çalışabilmesi için gerekli olan servisler ve programlar için söz konusu değildir. Buna örnek olarak explorer.exe dosyasını vermek mümkündür. Explorer.exe dosyası bilgisayar menüleri arasında gezinmeyi sağlayan bir programdır. Bu nedenle silinemez ya da devre dışı bırakılamaz.
Aynı durum Csrss.exe dosyası için de söz konusudur. Sistem yükü açısından değerlendirildiğinde Csrss.exe İstemci Sunucu Çalışma Zamanı İşlemi dosyasının son derece düşük RAM ve işlemci kullanımına sahip olduğu açıkça görülebilir. Bu nedenle, Csrss.exe dosyasını silmenin ya da devre dışı bırakmanın bilgisayara ek bir katkı sağlamayacağı söylenebilir. Ayrıca bu dosya devre dışı bırakılmaya çalışıldığında, Windows kullanıcıyı bilgisayarın tamamen kapanacağı konusunda uyarır.
Csrss.exe ile ilgili olarak dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Bunların başında, csrss.exe dosyasının C:\Windows\System32 klasöründe yer alması gelir. Farklı bir konumda olması durumunda virüs ya da kötü amaçlı yazılım olması riski göz önünde bulundurulmalıdır.
Csrss.exe normal şartlar altında çok fazla CPU kaynağı kullanmamasına karşın, virüs ya da bozuk sistem dosyası gibi sorunlar olması halinde yüksek CPU kullanımı gibi sorunlarla karşı karşıya kalınması mümkündür.
