Günümüzde popüler bilim programlarından bilim kurgu filmlerine kadar sıklıkla karşımıza çıkan paralel evren kavramı, her yaştan insanın hayal gücünü tetikleyen ve üzerinde düşünme ihtiyacı uyandıran bir konsept olma özelliğine sahiptir. Peki, paralel evren ne demek? Paralel evren örnekleri nelerdir?
Paralel evren temel olarak çoklu evren teorisine dayanan bir kavramdır. Çoklu evren teorisi, evrenin tek bir gerçeklikten ibaret olmadığını ve birbirinden bağımsız evrenlerin bulunduğu görüşünü öne sürer. Bu görüş doğrultusunda, her birimiz bu anlık evrende yaşantımızı sürdürürken, diğer yandan farklı bir versiyonumuz başka bir evrende farklı bir hayat sürmektedir.
Paralel evrenler teorisi her ne kadar bilim dünyasında halen daha tartışılan bir kavram olsa da, pek çok bilim kurgu eserinde ve popüler kültürde ilgi uyandıran unsurlardan biri olmaya devam etmektedir. Bunun nedeni, bu teorik kavramın aslında insanları, hayal gücünü zorlayan ve evrenin karmaşıklığını anlamaya çalışan bir yolculuğa davet etmesidir. Şimdilik durum pek de net olmasa da, paralel evren teorisinin bilim dünyasında nasıl bir yer edineceğini ve paralel evrenlerin gerçekten var olup olmadığını öğrenme şansımız olur, ne dersiniz?
Paralel Evren Teorisi
Evrenin gizemleri ve karmaşıklığı, hiç şüphesiz yıllardır bilim dünyasını en çok büyüleyen konulardan biri. Bu bağlamda, paralel evrenler teorisi, evrenin yalnızca tek bir gerçeklikten ibaret olmadığını savunarak çok sayıda farklı evrenin varlığını öne süren ileri düzey bir fizik teorisi olarak tanımlanabilir.
Paralel evren teorisinin temelinde ise kuantum mekaniği ve kozmoloji bulunuyor. Mikroskobik parçacıkların davranışını açıklayan kuantum mekaniği, söz konusu parçacıkların belirli bir durumda olma olasılığını ifade ediyor. Kuantum mekaniğinde her bir olasılık, yani bir olayın gerçekleşme ve gerçekleşmeme durumu, bir evreni temsil edebiliyor diğer bir deyişle, birbirinden bağımsız olarak var olan farklı evrenleri oluşturabiliyor.
Kozmoloji ise evrenin genel yapısı ile nasıl evrimleştiği konularını inceliyor. Kozmolojinin ilgi alanına giren konular evrenin genişlemesi, galaksilerin oluşması ve kara madde gibi konular.
Çoklu evren teorisine göre birbirinden farklı ama benzer yönlere de sahip ve gözlemlenebilir evrenler bulunuyor. Bu evrenler, paralel evrenler ya da alternatif evrenler olarak adlandırılıyor. Gözlemleyebildiğimiz evrenin yaklaşık 93 milyar ışık yılı genişliğinde olduğu düşünülse de, çoklu evrenler teorisine göre bunun sadece küçük bir kısım olduğunu göz önünde bulundurmak gerekiyor.
Yine bu teoriye göre sonlu ya da sonsuz pek çok farklı paralel evren bulunuyor. Paralel evrenlerin zaman, mekan, enerji, madde, fizik kanunları ve diğer konular bakımından benzer ya da tamamen zıt olması mümkün.
Paralel Evrenlere Örnek
Yapılan bir sınıflandırmaya göre, çoklu evreni oluşturan evrenler birbirine bağlı olup belirli fizik ve matematik kurallarıyla tanımlanmış tek bir sistemin parçasıdır. Evrenlerin ortak bir kökeni olduğu ve birbirleriyle ilişkide olduğu görüşü bu modelin temelini oluşturur.
Spektrumun diğer ucundaki tamamen ayrı modelde, tüm muhtemel dünyaların aynı anda ve eşit gerçeklik düzeyinde var olduğu kabul edilir. 1970’lerde felsefe alanında ortaya çıkan bu görüş “Modal Realizm” olarak bilinir. 1990’larda ise fizikçiler ve matematikçilerin ortaya attığı hipoteze göre, evren matematiksel bir formal sisteme denktir ve matematiksel sistemlerdeki tüm sınıflar eşit düzeyde gerçektir. Daha sonra birbirinden ayrı bu evrenler, paralel evrenler olarak anılmaya başlamıştır.
Paralel evrenlere örnek olarak verilebilecek manyetik evrenler, manyetik alanların farklı evrenlerde farklı özeliklere sahip olabileceğini savunur. Manyetik alan bir evrende çok güçlüyken diğer evrende çok daha zayıf olabilir. Atomaltı parçacıkların davranışlarını etkileyen bu durum farklı fiziksel özelliklere yol açabilir.
Ayrıca fiziksel yasalar evrenler arasında değişiklik gösterebilir. Elektromanyetizma ve yerçekimi gibi temel fiziksel kuvvetlerin etkileşimi, bir evrenden diğerine farklılık göstererek farklı evrenlerde farklı fiziksel kuralların geçerli olduğunu ifade edebilir.
Çoklu seçim evreni ise her kararın yeni bir evren yaratması anlamına gelir. Belirli bir anda verdiğimiz herhangi bir karar, bir başka evrende farklı bir seçimle sonuçlanmış olabilir. Buna bağlı olarak, her kararın birbiriyle bağlantılı ancak birbirinden farklı evrenlere yol açtığı düşünülür.
Quantum evrenleri ise kuantum mekaniği prensiplerine dayanır. Bu örnekte, her olasılık bir evreni temsil eder. Her kuantum durumu ise pek çok farklı evrenin varlığını içerir. Bu durumda, içinde yaşadığımız evren, söz konusu evrenlerden yalnızca bir tanesi olabilir ve diğer olasılıkların başka evrenlere ait olması mümkündür.
Bu örneklerden her biri, paralel evren teorisinin geniş bir yelpazede olası senaryolar sunduğunu gösterse de; bu teorinin şimdiye dek deneysel olarak doğrulanmamış ve bilim dünyasında hala tartışılan bir konsept olduğu unutulmamalıdır.
Paralel Evrene Nasıl Geçilir?
Çoklu evrenler ve paralel evren teorisi hakkında pek çok inceleme yapılmasına karşın henüz kesin bir kanıta erişilemediğinden paralel evrenlerin varlığından dahi emin değiliz. O yüzden paralel evrene nasıl geçilir sorusuna yanıt vermeden önce paralel evren var mıdır ve varsa paralel evrene geçilebilir mi sorularının yanıtlarını bulmak gerekir.
Bununla birlikte paralel evrene geçiş fikri pek çok kişinin ilgisini çekmeye ve çoğu kişide heyecan uyandırmaya devam ediyor. Bu fikir çoğunlukla bilim kurgu eserlerinde ve popüler kültürde sıklıkla kullanılan bir tema olmakla birlikte, şu anki bilgimiz ve teknoloji düzeyimizle böyle bir şeyin mümkün olup olmadığını söylememiz pek de mümkün değil.
Bilim dünyası evrenin doğası ve yapısı hakkında daha fazla bilgiye sahip olmak için çalışmalarını sürdürürken, belki de yapmamız gereken paralel evrenlerde neler yaşıyor olabileceğimize dair şimdilik hayalden öteye geçemeyecek düşüncelere kendimizi bırakmaktır…
